Sposób dziedziczenia zależy od tego czy spadkodawca (zmarły) sporządził ważny testament. Określenie ważności testamentu, rodzajów testamentów oraz tego co można w nich zamieścić i w jakiej sytuacji ze względu na obszerną tematykę stanowi przedmiot odrębnego wpisu. Poniższe informacje mają zastosowanie do obu sytuacji o ile nie zostało określone inaczej.
Jeżeli spadkodawca nie sporządził testamentu całość spadku podlega dziedziczeniu ustawowemu. Zostało ono określone w kodeksie cywilnym. W przypadku nowelizacji (zmian) przepisów prawa spadkowego zasadnicze znaczenie ma okoliczność iż dziedziczenie odbywa się według przepisów obowiązujących w chwili otwarcia spadku.
Otwarcie spadku następuje z chwilą śmierci spadkodawcy. Jest to jednocześnie moment nabycia spadku przez jego spadkobierców. Pamiętać należy, że otwarcie spadku nie jest równoznaczne z jego ogłoszeniem, działem spadku, czy stwierdzeniem nabycia spadku.
Sąd na wniosek osoby mającej w tym interes (nie tylko spadkobiercy) stwierdza nabycie spadku. Notariusz na zasadach określonych w przepisach odrębnych może sporządzić akt poświadczenia dziedziczenia. Domniemywa się, że osoba która uzyskała którykolwiek z tych tytułów jest spadkobiercą.
W mojej opinii używając kolokwialnego języka można przyjąć, że stwierdzenie nabycia spadku jest „mocniejszą” z dwóch dostępnych opcji. W przypadku zaistnienia sporu przeciwko domniemaniu wynikającemu z stwierdzenia nabycia spadku nie można powoływać domniemania wynikającego z notarialnego poświadczenia dziedziczenia.
Spadkobierca może udowodnić swoje prawa do spadku w/w dokumentami.
Przykład problemu prawnego:
Dziadek klienta zmarł. Klient nie wie czy powinien postarać się o notarialne poświadczenie dziedziczenia czy o stwierdzenie nabycia spadku. Jest skonfliktowany z częścią rodziny, w tym z małżonką wujka która dzwoniła do niego twierdząc, że nie dostanie spadku i spotkają się w sądzie. Posiada odręcznie napisany testament dziadka spisany w obecności lekarza w szpitalu tuż przed jego śmiercią.
Przykład działania którego podjąć się może adwokat lub radca prawny prowadzący sprawę z ramienia Kancelarii:
Adwokat może pomóc klientowi ocenić czy w jego sytuacji korzystniejszym jest stwierdzenie nabycia spadku czy poświadczenie dziedziczenia. Może on również pomóc ocenić ważność sporządzonego testamentu. W zależności od woli Klienta może sporządzić wniosek o stwierdzenie nabycia spadku i poprowadzić sprawę przed sądem lub jedynie przygotować sam wniosek a prowadzenie sprawy pozostawić jemu samemu.